Η παιγνιοθεραπεία είναι μια ψυχοθεραπευτική μέθοδος που απευθύνεται κυρίως σε παιδιά ηλικίας 3-12 ετών, στηριζόμενη στην ιδέα ότι το παιχνίδι έχει θεραπευτική αξία και είναι κρίσιμο για την ολόπλευρη ανάπτυξή τους. Το παιχνίδι θεωρείται η πιο φυσική μορφή επικοινωνίας και έκφρασης για τα παιδιά, μέσω του οποίου μαθαίνουν, εξερευνούν, κατανοούν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους.
Η παιγνιοθεραπεία προσφέρει ένα περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης, όπου το παιδί μπορεί να εκφράσει και να επεξεργαστεί τις εμπειρίες και τα συναισθήματά του, ενώ παράλληλα επιλύει δυσκολίες που επηρεάζουν τη φυσιολογική του ανάπτυξη ή δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητά του.
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές θεραπείες που βασίζονται στη λεκτική επικοινωνία, η παιγνιοθεραπεία επικεντρώνεται στο παιχνίδι. Το παιδί δεν χρειάζεται να εξηγήσει λεκτικά τις ανησυχίες του, αλλά χρησιμοποιεί το παιχνίδι ως μέσο για να εκφράσει συμβολικά τις επιθυμίες, τους φόβους και τις ανησυχίες του. Μέσω αυτής της διαδικασίας, το παιχνίδι γίνεται εργαλείο κατανόησης για τον θεραπευτή και, τελικά, μέσο θεραπευτικής αλλαγής και ανάπτυξης για το παιδί.
Η παιγνιοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορα πλαίσια – εξελικτικά, διαγνωστικά, προληπτικά και θεραπευτικά – και μπορεί να λειτουργήσει είτε αυτόνομα (σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο) είτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, ανάλογα με τις ανάγκες και τη σοβαρότητα του προβλήματος που αντιμετωπίζεται.